Infrastructuur is gedefinieerd als ‘het geheel van auto-, spoor-, en waterwegen, havens, vliegvelden, elektrische installaties, kabels enz.’ Dat is een breed begrip dat gaat over veel essentiële zaken die een ondernemer nodig heeft bij het runnen van zijn bedrijf.
Omdat het om zulke essentiële zaken gaat, namelijk de eerste levensbehoeften van een ondernemer, worden deze vaak gereguleerd. Dat wil zeggen dat er wetten en regels zijn die bepalen hoe en onder welke voorwaarden deze infrastructuur ter beschikking wordt gesteld, wie er gebruik van mag maken en onder welke voorwaarden (prijs). In dit artikel worden enkele in het oog springende kenmerken van die regulering en de beschikbaarstelling van infrastructuur benoemt, zodat u als ondernemer weet waar u aan toe bent.
Elektriciteit en drinkwater
In een eerder artikel in de reeks ‘Bonaire in Business’ hebben we de regulering van elektriciteit en drinkwater belicht. Uit de Wet elektriciteit en drinkwater blijkt dat u als ondernemer recht heeft op een aansluiting tegen een redelijke prijs. De toezichthouder, de Autoriteit Consument en Markt (ACM), heeft in dat kader de aansluittarieven gepubliceerd en die zijn vanaf 1 juli 2017 van kracht. Daaruit blijkt dat voor standaardaansluitingen een vast tarief is vastgesteld, te vermeerderen met een opslag per meter indien de aansluiting verder dan 25 meter van het netwerk ligt. Dat biedt duidelijkheid en zekerheid.
Naar verwachting zullen door de ACM later ook de vaste en variabele gebruikstarieven worden vastgesteld. Die zouden een reflectie moeten zijn van de werkelijke kosten van productie van elektriciteit en drinkwater op Bonaire. De tarieven zijn dan dus gebaseerd op de werkelijke kosten, waardoor u als ondernemer bescherming geniet. Een garantie voor lage tarieven is het echter niet, omdat de kosten van de productie en distributie van elektriciteit en drinkwater op Bonaire hoog zijn. De wet biedt wel de mogelijkheid dat de Minister van Economische Zaken, dan wel van Infrastructuur en Milieu een subsidie verstrekt om elektriciteit en drinkwater betaalbaar te houden. Het is nog niet duidelijk of dit daadwerkelijk gaat gebeuren en welke invloed dit heeft op de tarieven.
Telecommunicatie
Ook telecommunicatie is een gereguleerde dienst, waarbij aan partijen een concessie kan worden verleend om die diensten aan te bieden. De Wet telecommunicatievoorziening BES bevat waarborgen om zeker te stellen dat iedereen een aansluiting kan krijgen en gebruik kan maken van telcommunicatievoorzieningen. In de verleende concessies worden daarbij nadere voorwaarden gesteld, zodat deze voorzieningen goed functioneren en betaalbaar zijn.
Logistiek
De afgelopen tijd is er veel aandacht voor de vraag hoe Bonaire zich het beste kan profileren en ontwikkelen op het gebied van het gebruik en het verzekeren van logistieke faciliteiten, zoals de aanleg van een zeehaven, de verdere ontwikkeling van de luchthaven en de verbetering van het wegennet.
Haven
In dat kader zijn onderzoeken uitgevoerd en nog gaande waarin wordt bekeken en op welke manier een zeehaven kan worden gerealiseerd en of de realisatie en exploitatie economisch verantwoord is. Op deze manier zou tegemoet kunnen worden gekomen aan de veelgehoorde vraag de internationale transportkosten van en naar Bonaire te verlagen en meer economische activiteit te genereren. De realisatie van een zeehaven vergt een afweging tussen economische, ecologische en ondernemersbelangen en moet daardoor zorgvuldig worden voorbereid.
In de regel worden de investeringen voor de aanleg van de haven door een overheid gedaan, waarna aan een exploitant een concessie wordt verleend om de haven te exploiteren en ervoor te zorgen dat aan de door de overheid gestelde eisen wordt voldaan. Op die manier wordt de exploitatie ‘op afstand’ geplaatst. De exploitant betaalt een concessievergoeding, die in de regel bestaat uit een vaste en variabele component. Op deze manier is de overheid in staat de gedane investeringen terug te verdienen en profiteert de samenleving op Bonaire mee als de exploitatie positieve resultaten vertoont. De verlening van een concessie vindt vaak plaats door het organiseren van een aanbesteding, waarbij verschillende partijen de gelegenheid krijgen om een concurrerend aanbod te doen voor de voorwaarden van de concessie. Op die manier wordt zeker gesteld dat de beste partij wordt gekozen op een zorgvuldige en transparante manier. Daar kan het ondernemersklimaat alleen maar van profiteren.
Wegen
De aanleg en het onderhoud van wegen is vaak een grote kostenpost in de begrotingen van overheden. Het gevolg daarvan is dat soms wordt bezuinigd op de aanleg en het onderhoud van wegen. Hierdoor gaat de staat van de wegen achteruit en verslechtert de bereikbaarheid. Hoewel de overheid aansprakelijk is en blijft voor schade als gevolg van de slechte staat van de wegen (wegbeheerdersaansprakelijkheid), is het verhalen van schade vaak een lastige en tijdrovende klus.
Vanuit juridisch perspectief zijn er vaak creatieve oplossingen te verzinnen om nieuwe wegen aan te leggen of bestaande wegen te renoveren, zonder dat de overheid daarvoor meteen veel geld beschikbaar moet hebben. Een voorbeeld is het gebruik van een zogenaamd DBFM-contract. Dat betekent een contract waarbij de aannemer het ontwerp (design), het bouwen (build), het financieren (finance) en het onderhoud (maintenance) voor zijn rekening neemt. De opdrachtgever (de overheid) betaalt de aannemer, nadat de weg is aangelegd, een ‘beschikbaarheidsvergoeding’. Die vergoeding wordt aangepast als de weg niet aan de daaraan gestelde eisen voldoet (bijvoorbeeld achterstallig onderhoud, gaten, te lang afgesloten voor onderhoud). Op die manier wordt de aannemer geprikkeld om een goede weg aan te leggen en ervoor te zorgen dat die gedurende een overeengekomen periode (vaak 20 jaar) aan alle eisen voldoet. De aannemer zorgt voor de (voor)financiering van de aanlegkosten en krijgt via de beschikbaarheidsvergoeding een bedrag dat de kosten van de financiering van de aanleg, het onderhoud en een marge voor winst en risico dekt. Het grote voordeel is dat de aannemer verantwoordelijk is voor de functionaliteit van de weg en naar eigen inzicht moet vaststellen welk ontwerp en welke manier van aanleggen daarvoor het meest geschikt is. De overheid hoeft niet ineens veel kosten te maken, maar kan de betalingen over een lange periode uitsmeren, waardoor de druk op de begroting vermindert. Op deze manier worden op Aruba grote verbindingswegen aangelegd. Ondernemers plukken daar direct de vruchten van en de kosten voor de overheid worden beheerst.
Conclusie
Voor ondernemers is een goede infrastructuur een noodzakelijke voorwaarde om te kunnen ondernemen. Wetten en regels bevatten voorschriften om deze sectoren te reguleren.
Logistieke verbindingen zijn op Bonaire een aandachtspunt. Er is gestart met het vormen van een plan voor de ontwikkeling van een nieuwe zeehaven en er zijn ook mogelijkheden om het wegennet op Bonaire te verbeteren zonder dat daarvoor grote investeringen nodig zijn. Dat belooft veel goeds in de toekomst op het gebied van infrastructuur.
Tom Peeters is een ervaren en gespecialiseerd vastgoedadvocaat en manager van onze vestiging op Bonaire. Hij publiceert regelmatig over onder andere projectontwikkeling, duurzaamheidsprojecten, coöperaties en aanbestedingen. Via dit blog deelt hij zijn kennis en ervaring over deze en andere uiteenlopende juridische onderwerpen, waarmee ondernemers op Bonaire worden geconfronteerd.
